Fort de Gagel: Duurzame toekomst voor historisch complex



 


Na een ingrijpende renovatie maakt Fort de Gagel snel naam als restaurant en evenementenlocatie. Steeds meer zakelijke en particuliere gasten weten de weg naar het Utrechtse Waterliniefort te vinden. "Iedereen is verrast door de sfeer en de mogelijkheden op deze unieke plek." Alle reden voor een toost met een bijpassend biertje.
 

Wie Fort de Gagel binnenkomt, wacht een verrassing. "Als mensen de trap oplopen en het restaurant zien, is iedereen onder de indruk," merkt Sybren Ophof. "Zo'n grote ruimte met zoveel licht en sfeer verwachten ze niet in een fort. Daarom geven we gasten bewust even tijd voor we ze aanspreken."

Ingewikkelde opgave

Het fort werd aangelegd als onderdeel van de Nieuwe Hollandse Waterlinie. De eerste gebouwen dateren uit 1850. "De gemeente was al sinds 2011 in gesprek met een partij om het vervallen complex te renoveren en opnieuw te ontwikkelen. Een ingewikkelde en kostbare opgave; corona maakte definitief een eind aan deze poging."

Bruikbare bagage

Ophof kreeg vervolgens de vraag of hij geïnteresseerd was om de bijzondere plek nieuw leven in te blazen. Zijn eerdere ervaringen vormen daarbij bruikbare bagage. "Vanaf de start was ik nauw betrokken bij DeFabrique in Maarssen, samen met de familie Van Eck. Stap voor stap hebben we een voormalige veevoederfabriek ontwikkeld tot evenementenlocatie en kartcircuit."

Oog voor detail

In 2019 was het tijd voor iets nieuws. "Na mijn aandelen te hebben verkocht, deed ik een aantal interimopdrachten. Toen kwam Fort de Gagel op ons pad." Met ons verwijst hij naar Pascale Heinsius, zijn partner in het fort. "Ze heeft jarenlange restaurantervaring, onder meer met Gees-berge in Maarssen. Waar mijn hart vooral ligt bij het ontwikkelen en bouwen, heeft Pascale als geen ander oog voor detail. We vullen elkaar prima aan."



Unieke combinatie

Eendrachtig vielen ze voor de locatie. "De Gagel ligt niet verstopt zoals veel forten maar aan de rand van Overvecht. Tegelijkertijd is er het weidse uitzicht over het Noorderpark. Die combinatie is uniek. De gemeente verbeterde de toegangsweg en er is een parkeerterrein aangelegd. De bereikbaarheid is prima, pal aan de noordelijke rondweg."

Werelderfgoed

De Hollandse Waterlinies waarvan Fort de Gagel onderdeel uitmaakt, zijn gekwalificeerd als UNESCO Werelderfgoed. "Dat heeft veel impact, zowel qua aandacht als wat betreft beschikbare financiële middelen," weet Ophof. "En die waren hard nodig, want renovatie is geen sinecure bij zo'n groot complex met veel achterstallig onderhoud. Kunst was om evenwicht te vinden tussen historische elementen en een toekomstbestendige functie."

Utrechtse details

Niet alles kon en mocht bij de renovatie. "Compromissen waren onvermijdelijk. Het is gelukt om de sfeer te behouden en tegelijkertijd nieuwe elementen toe te voegen." Niet te missen is de grote muurschildering van twee vossen door kunstenaar Jan Is De Man. "De planken voor de ronde tafels in het restaurant komen van een plataan op het Vredenburg, vergadertafels van een iep uit het Wilhelminapark."

Altijd welkom

Op 2 september 2022 gingen de deuren open, of beter: zakte de brug over de fort-gracht. Als restaurant en evenementenlocatie is Fort de Gagel zeven dagen per week van tien tot tien geopend. "Iedereen is dus altijd welkom," zegt Ophof. "Op weekdagen zijn er veel zakelijke gasten tijdens congressen, vergaderingen, beurzen en bedrijfsfeesten. De grote zaal biedt plenair plaats aan 100 personen; tijdens een feest is er zelfs ruimte voor 150 gasten."

Messing scharnieren

Er zijn zeven vergaderzalen voor kleine en grotere groepen, veelal met een bijzonder verhaal. Eén ervan is de voormalige munitiekamer, met messing scharnieren om een ontploffing te voorkomen. Ook het bomvrije wachthuis met bar en wijnkelder is het vermelden waard.

Het terrein rond het fort zorgt voor een extra dimensie. "Hier is alle ruimte voor evenementen, borrels en diners, tussen de bunkers en met uitzicht over de weilanden." Particulieren weten vooral in het weekend de weg naar Fort de Gagel in groten getale te vinden. "Voor een kop koffie, lunch of diner, maar er worden ook bruiloften en verjaardagen gevierd."



Geen verspilling

Aandacht voor duurzaamheid vindt Ophof vanzelfsprekend. "Dat begint al bij het fort zelf. Immers, een bestendige toekomst voor een bestaand gebouw is veel duurzamer dan nieuwbouw. Ook bij de inrichting zijn elementen van elders hergebruikt." Voedselverspilling is uit den boze. "Niets wordt hier weggegooid. Daarom worden à la carte dezelfde gerechten geserveerd als bij onze evenementen. De keuze kan iets beperkter zijn maar gasten vinden dat geen enkel probleem. Ze steunen onze aanpak."

Toffe gerechten

Ook door de verbinding met buurwijk Overvecht toont het fort haar maatschappelijke gezicht. "Op de menukaart staat een wisselend wereldgerecht. Dat is bedacht of aangedragen door een bewoner van Overvecht, vaak een van onze medewerkers. Het levert toffe gerechten op. Door deze te serveren, maken we gasten deelgenoot van onze band met de wijk. Ook nodigen we maandelijks een groep eenzame oudere mensen uit Overvecht uit voor een gezamenlijke kop koffie. Dat initiatief wordt zeer gewaardeerd."

Expeditie Gagel

Een jaar na de opening is Ophof een tevreden ondernemer. "De aanloop van zowel zakelijke als particuliere gasten is boven verwachting. Mensen zijn telkens verrast door de sfeer en de mogelijkheden op deze plek." Nieuwe initiatieven versterken de link met de locatie. "Met steun van de Provincie Utrecht ontwikkelen we Expeditie Gagel, een spel dat het verhaal vertelt van de Waterlinies en het fort. Het wordt een combinatie van educatie en fun, prima te combineren met een bedrijfsevenement."

Eigen bier

Het logo van het fort bevat een plantje: de gagel, naamgever van het complex. "We ontdekten dat dit vroeger werd gebruikt om bier te brouwen, als vervanger van hop. Het triggerde mijn zwager, brouwer bij Stadskasteel Oudaen; hij verraste ons met een fust gagelbier." Dat smaakt naar meer, letterlijk. "Samen met de boswachter van het Noorderpark vonden we een plek waar gagel groeit. Genoeg voor een mooie voorraad bier dat alleen hier en in Oudaen verkrijgbaar is." Bij uitstek geschikt om het glas te heffen op het eenjarig bestaan, vindt Ophof. "Met deze nieuwe functie heeft het fort nu een duurzaam perspectief. Daar mogen alle betrokkenen trots op zijn."

fortdegagel.nl

 

NB: Het auteursrecht op de content op deze website en in de (online) magazines wordt door de uitgeverij voorbehouden.


Tags: Fort de Gagel Historische locatie utrecht
Algemene voorwaarden | privacy statement