De komende jaren worden steeds meer grote bedrijven verplicht om in hun jaarverslag naast financiële informatie ook een duurzaamheidsverslag op te nemen. Om te voorkomen dat bedrijven zich op het gebied van duurzaamheid in deze jaarverslagen beter of slechter voordoen dan dat zij daadwerkelijk presteren, heeft de Europese Unie de normen en regels voor deze duurzaamheidsverslaglegging vastgelegd in de Corporate Sustainability Reporting Directive. Ook diverse hotelketens moeten hiermee aan de slag.

In de MICE-branche wordt steeds meer gelet op hoe groen of duurzaam een partij opereert. Er zijn talloze keurmerken voor hotels en locaties en onder andere opdrachtgevers van (semi)overheidsinstellingen stellen duurzaamheidseisen bij het boeken van locaties voor hun externe bijeenkomsten. Maar hoe duurzaam een locatie echt is, is niet altijd goed te controleren. Partijen die beweren duurzaam te opereren, willen zich nog wel eens schuldig maken aan greenwashing.

Willekeur aan banden

Wat betreft de verslaggeving bij grote bedrijven wil de Europese Unie greenwashing aan banden leggen met behulp van de Corporate Sustainability Reporting Directive (CSRD). In de CSRD zijn twaalf stan-daarden opgenomen. Twee daarvan bevatten basisprincipes en schrijven voor wat er gerapporteerd moet worden over strategie, governance en beslissingen met betrekking tot materialiteit. De rest heeft betrekking op aspecten rondom Environmental, Social en Governance. "Tot op heden gebeurt de verslaglegging over duurzaamheid en de maatschappelijke impact van een bedrijf vooral op vrijwillige basis en worden er bovendien verschillende raamwerken gebruikt", vertelt Rob Jacobs. Hij is verbonden aan het Lectoraat Future-proof Financial van Zuyd Hogeschool en doet promotie-onderzoek naar duurzaamheidsverslaggeving bij bedrijven. "De Europese Unie wil die willekeur aan banden leggen zodat stakeholders zoals aandeelhouders, klanten en werknemers beter inzicht krijgen in hoe een bedrijf presteert. In grote lijnen is greenwashing niets meer of minder dan jezelf groener voordoen dan dat je daadwerkelijk bent. Kijken we naar de verslaglegging, dan kan een bedrijf bijvoorbeeld de nadruk leggen op een project dat een positieve impact heeft op het milieu. Maar als dit project slechts een heel klein onderdeel van het bedrijf is dat heel uitgebreid wordt beschreven, dan is dat een vorm van greenwashing. Ook het weglaten van negatieve aspecten kun je als greenwashing bestempelen. Wanneer je in de financiële verslaggeving de winst bewust hoger doet voorkomen dan hij daadwerkelijk is, noemen we dat fraude. In feite is greenwashing dus ook een vorm van fraude. Het is niet voor niets dat deze duurzaamheidsinformatie dus ook verplicht gecontroleerd gaat worden door accountants of andere 'assurance providers', net als bij financiële informatie."



Doelen

Rapporteren volgens de CSRD wordt de komende jaren voor steeds meer bedrijven en dus ook hotels verplicht. Rob: "In die duurzaamheidsverslaglegging moeten bedrijven bovendien vastleggen wat hun doelen zijn op het gebied van duurzaamheid én wat het bedrijf bijdraagt om de doelen uit het Klimaatakkoord van Parijs (55% CO2-reductie in Europa in 2030, klimaatneutraal in 2050) te behalen. Als je daar nog niet zo ver in bent is dat op zichzelf geen probleem, als je er in je verslaglegging maar transparant over bent."

Onderzoek naar hotelketens

De komende jaren moet de verslaglegging van steeds meer bedrij-ven voldoen aan de normen en standaarden van de CSRD. Dat geldt ook voor de grote hotelketens. Lector Martijn Zoet doet vanuit zijn Lectoraat Future-proof Financial samen met (oud-)studenten van Hotel Management School Maastricht eveneens onderdeel van Zuyd en, inmiddels, werknemers van hotelketens onderzoek naar de jaarverslagen van driehonderd grote, internationale hotelketens. "Wij kijken onder andere naar wat ze rapporteren en de manier waarop ze dit doen, welke meeteenheden ze hanteren en hoe vaag ze doelen omschrijven. Een doelstelling die in 2025 moet zijn gerealiseerd, is concreter dan de omschrijving 'in de toekomst'. Ook monitoren we social media en nieuwsberichten van de hotels zelf. Zo was investeren in 'reef improvement' de afgelopen jaren erg populair bij kusthotels. Sommige hotels vermeldden meerdere projecten, andere hotels vermeldden steeds hetzelfde project."

Angst

Uit het onderzoek komt het beeld dat veel hotels inzetten op duurzaamheid om gasten te trekken. "Hotels zijn zeer gemotiveerd, maar die motivatie komt in 54,3% van de hotelketens die wij hebben onderzocht, voort uit de angst om gasten te verliezen. Daarnaast zien we dat veel hotel-ketens hun activiteiten verduurzamen door (onder andere) deel te nemen aan compensatietrajecten. Of dit de juiste aanpak is, is binnen de branche een onderwerp van discussie. Met name hotelketens in Spanje vinden dit te makkelijk en willen bijdragen vanuit hun eigen bedrijfsvoering. Zij zetten personeelsuren in voor het goede doel, of stellen elk jaar een aantal overnachtingen beschikbaar voor minder bedeelde doelgroepen." Tegelijkertijd komt uit het onderzoek naar voren dat hotels ook nadeel ervaren van hun duurzaamheidsactiviteiten. "Sommige gasten haken af wanneer zij bijvoorbeeld alleen vegetarische gerechten kunnen bestellen. Ook zien we bij hotels waarvan de pandeigenaar is gevestigd in landen zoals de Verenigde Arabische Emiraten, dat er zelden tot nooit wordt gerapporteerd over acties rondom lhbtq+."

Teaching Hotel Château Bethlehem van Hotel Management School Maastricht. In dit hotel, dat onderdeel is van de hotelschool, leren eerstejaarsstudenten in praktijk wat hospitality inhoudt.

Menukaart met maatregelen

Om hotels en restaurants op weg te helpen, ontwikkelde Martijn met het onderzoekteam bestaande uit Evelien Vlijm, Amy Kitchiner en Mdlina Ursache een speciale menukaart waarop alle mogelijke maatregelen zijn verzameld die hotels kunnen inzetten om hun bedrijfsvoering te verduurzamen. "Tot nu toe hebben we meer dan driehonderd mogelijkheden, waarvan 85 opties voor Food & Beverage. Dat gaat van vega- en veganopties tot lokaal inkopen en het aanpassen van de processen in de keuken. Die kaart wordt één keer in de twee weken bijgewerkt. De uiteindelijke onderzoeksresultaten zullen we in december aan een kleine honderd hotelketens presenteren, waarna het rapport onder de grotere hotelketens wordt verspreid."

Leerpunten

Ondertussen is Martijn met meerdere kleinere hotelketens in gesprek. "Postillion Hotels is zeer gemotiveerd en wil, ondanks feit dat deze hotelketen de komende jaren nog niet verplicht zal zijn om te rapporteren, nu al aan de slag met CSRD. Daar starten we een meerjarig traject waarbij we gaan kijken hoe we de leerpunten rondom die richtlijnen voor verslaggeving kunnen implementeren. Het geeft ons de kans om te experimenteren. Wat werkt wel bij een hotelketen met driehonderd hotels en niet bij een kleinere keten? We zijn heel benieuwd wat daar uit gaat komen."

Voor wie geldt de CSRD?

Binnen de huidige richtlijnen van de Europese Unie (de NFRD, Non Financial Reporting Directive) moeten beursgenoteerde bedrijven in hun jaarverslag, naast financiële informatie, ook duurzaamheidsinformatie opnemen. Vanaf 2024 wordt de NFRD 'vervangen' door de CSRD en worden deze bedrijven geacht meer duurzaamheidsinformatie te verstrekken. Vanaf 2025 moeten daarnaast ook alle bedrijven die twee opeenvolgende jaren aan twee van drie criteria voldoen (een omzet hoger dan 40 miljoen per jaar, een balanstotaal van meer dan 20 miljoen en/of meer dan 250 medewerkers (gemiddeld over een jaar)) duurzaamheidsinformatie verstrekken die voldoet aan de CSRD-richtlijnen. Bovendien moet de duurzaamheidsinformatie alsmede de financiële informatie door de accountant (of wellicht een andere 'assurance provider') worden gecontroleerd en wordt een accountantsverklaring met 'beperkte mate van zekerheid' afgegeven. In Nederland gaat het uiteindelijk om zo'n 3.500 tot 4.000 bedrijven. Voor mkb-bedrijven met honderd tot tweehonderd werknemers komen rond 2027 eveneens richtlijnen voor hun rapportages, maar aan dat voornemen is nog geen concrete invulling gegeven.