Evenementenbranche in coronatijd: "Diepe dalen en voorzichtig vertrouwen"

Dat het in de huidige wereld kommer en kwel is in evenementenland hoeven we niemand te vertellen. Dat de branche keihard aan het werk is om binnen alle veiligheidsnormen meer mogelijk te maken ook niet. Maar hoe staat het daarmee, hoe groot is de behoefte en hoeveel minder activiteit is er nu eigenlijk bij (bijvoorbeeld) de verhuurbedrijven?

Tekst: Teun van Thiel, AV&Entertainment

Het risico bij het schrijven van een ‘actueel’ verhaal in de tijd waarin we leven, is dat de realiteit je een paar dagen later alweer ingehaald kan hebben. De regels van nu kunnen volgende week alweer anders zijn en dat hebben ze ook in ‘Den Haag’ gemerkt. Op het moment van schrijven is namelijk net bekend geworden dat het ‘Derde steunpakket’ wordt uitgebreid, waarbij extra hulp is beloofd voor horeca, cultuur en de evenementenbranche. (Kijk voor meer updates onderaan dit artikel.)

De roep om steun was er uiteraard al langer. De brancheverenigingen (en bijvoorbeeld een initiatief als Fieldlab Evenementen) werken keihard om de branche te redden, maar nu het virus weer is opgelaaid en nieuwe maatregelen werden afgekondigd kwamen bedrijven verder in de problemen. Het uitgebreidere steunpakket moet daarbij enig soelaas gaan bieden, ook bij bedrijven die eerder buiten de boot vielen. De tegemoetkoming voor vaste lasten (TVL), loonsubsidie (NOW) en zzp-hulp (Tozo) wordt uitgebreid. Eerst kwamen alleen bedrijven die direct getroffen werden in aanmerking, maar nu worden ook toeleveranciers eindelijk gecompenseerd. 

Winterslaap
Er komt ook een mogelijkheid voor bedrijven om in een soort winterslaap te gaan (Time Out Arrangement) om een faillissement te voorkomen, iets waar ook de Vereniging van Evenementenmakers (VVEM) eerder al voor opteerde. Een bankroet heeft veel nadelen, zo onderschrijft het kabinet. Zo leidt een faillissement ook tot onbetaalde rekeningen bij andere bedrijven, verliest personeel haar baan en zijn de ondernemers in betere tijden juist weer nodig om de economie (en branche) weer leven in te blazen. "Om de ingrijpende consequenties voor zowel betrokken mensen als onze economie en werkgelegenheid te voorkomen, is een zachte landing bij het permanent of tijdelijk stopzetten van deze bedrijven van belang", zo luidt de boodschap van de beleidsbepalers nu.

Pilots
Uit overleg tussen het Fieldlab Evenementen (namens de evenementenbranche) en de ministers Grapperhaus (Justitie en Veiligheid), Van Ark (Medische Zorg & Sport), Van Engelshoven (OC&W) en staatssecretaris Keijzer (Economische Zaken & Klimaat) bleek al dat het van wezenlijk belang is dat de situatie in de branche ernstig is en dat het schetsen van perspectief belangrijk is. Het Fieldlab Evenementen is een initiatief vanuit de branche zelf, van zakelijke tot publieksevenementen en van cultuur tot sport en heeft de gezamenlijke ambitie om, binnen de kaders van veiligheid en gezondheid, verschillende elementen te toetsen die inzicht kunnen bieden om te komen tot versoepelingen. Eén van de uitkomsten uit de gesprekken was dat een notitie van het Fieldlab Evenementen (in samenwerking met de wetenschap ontwikkeld en ondersteund door bewindslieden) ter beoordeling aan het RIVM zou worden voorgelegd. Op basis daarvan moet dan vanuit het RIVM een advies komen, dat uiteindelijk moet leiden tot een kabinetsbesluit. De notitie heeft de naam ‘Pilots voor Low-Contact Events’ meegekregen en ligt op het moment van schrijven op de burelen van het RIVM. Onafhankelijk van het advies van het RIVM wordt dit plan al gepresenteerd aan het Veiligheidsberaad, zo deelde het Fieldlab Evenementen mee in haar nieuwsbrief. Hierin zijn de 25 Veiligheidsrisico’s van ons land vertegenwoordigd door hun voorzitters, onder voorzitterschap van burgemeester Bruls van de gemeente Nijmegen.

Taskforce Sneltesten
In diezelfde berichtgeving gaf het Fieldlab Evenementen aan dat het platform aansluiting krijgt op het sneltestprogramma van VWS. Ronny Hooch Antink, in het dagelijks leven Head of Festivals bij Mojo, is vanuit het Fieldlab en Alliantie van Evenementenbouwers/Event Platform naar voren geschoven. Ook wordt aan een protocol voor sneltesten gewerkt, in samenwerking met partijen als de KNVB, Rotterdam Ahoy, Mojo en ID&T. “Binnen de werkgroep wordt momenteel uitgewerkt hoe sneltesten operationeel en logistiek bij de verschillende evenementen ingepast kunnen worden”, aldus Ronny Hooch Antink. “Uiteindelijk doel van de taskforce is om te kijken hoe we, met behulp van gevalideerde testen, terug kunnen keren naar evenementen met normale bezoekersaantallen zonder social distancing. Het protocol helpt bijvoorbeeld ook met antwoorden op vragen als: waar moet een sneltest aan voldoen om op de diverse evenementen ingezet te kunnen worden? Welke testen die nu op de markt zijn of komen, kunnen werken voor ons? Zijn er op dit moment überhaupt testen die voor ons zouden voldoen?”
 
Op het logistieke vlak liggen er ook de nodige vragen. Ronny Hooch Antink noemt een concreet voorbeeld: “Stel dat je een groot evenement hebt met 50.000 bezoekers, bijvoorbeeld in een voetbalstadion. Ga je dan lokaal iedereen aan de deur testen of kies je er voor om decentraal aan de slag te gaan. En wat is de totale doorlooptijd van een test bijvoorbeeld? Want als die per persoon een kwartier in beslag neemt, sta je voor een serieus logistieke uitdaging. Dan kan een corona app in combinatie met decentraal testen wellicht een oplossing bieden. Maar sneltesten beschouwen we als essentieel bij de zoektocht naar de oplossing en kan in onze ogen wellicht echt de gamechanger zijn.”




Onderzoek
Eerder bleek al uit een uitgebreid onderzoek van het Fieldlab Evenementen - in samenwerking met Prof. Dr. Andreas Voss (arts microbioloog en hoogleraar infectieziekten) en Dr. Nikki Kenters (onderzoeker) – dat Nederland enorm verlangt naar live evenementen en er opvallend veel voor over heeft om ze weer te kunnen bezoeken. Maar liefst 29.929 mensen werkten mee aan het onderzoek, stuk voor stuk bezoekers van zakelijke evenementen, sportevenementen, concerten, festivals en/of theatervoorstellingen. Doel van het onderzoek was om te bekijken in hoeverre de plannen die het Fieldlab Evenementen ontwikkelde, aansluiten bij de wensen en behoeften van bezoekers van evenementen. Die vraag kon met een volmondig ‘JA!’ beantwoord worden. 

Op de vraag of men een evenement wil bezoeken, werd massaal bevestigend geantwoord. Of het nu om zakelijke evenementen (93,6%), sportevenementen (94,1%) of entertainment (97,5%) gaat. Hoog op de verlanglijst van de bezoekers scoren outdoor concerten, outdoor festivals, betaald voetbal en congressen en vergaderingen.  Het standpunt van bezoekers ten aanzien van de omvang van evenementen kent geen of slechts een tijdelijke verandering. In entertainment ziet 59% van de bezoekers graag even grote evenementen als voorheen, bij sport 56%. In beide gevallen ziet slechts 7% liever blijvend kleinere evenementen. Uit het onderzoek blijkt ook een groot vertrouwen van bezoekers in de organisatoren. Op de vraag of men het veilig acht een evenement te bezoeken, is het antwoord bevestigend: Entertainment (93%), sport (94%) en zakelijk (92%). Sector-breed geeft ongeveer een derde deel van de ondervraagden aan speciale coronamaatregelen te verwachten. De outdoor festival- en concertbezoeker voelt zich het veiligst.

Verantwoordelijkheidsgevoel
De bezoeker kent een groot verantwoordelijkheidsgevoel. Bij sportevenementen blijft 82% uit zichzelf thuis bij corona-verschijnselen (entertainment 79%, zakelijk 89%). Voor de 11% twijfelaars zijn alternatieven als een kaart voor de volgende editie, een livestream of geld terug voor het toegangskaartje bepalend om thuis te blijven. Negen van de tien bezoekers zijn bovendien bereid de temperatuur te laten meten en drie van de vier bezoekers zijn bereid een sneltest te ondergaan. Om evenementen weer op grotere schaal mogelijk te maken is de bezoeker bereid om diverse maatregelen te accepteren. Het dragen van een mondkapje (76% tot 85%), gespreid aankomen en vertrekken (86% tot 96%) en een vaste plaats tijdens het evenement (75% tot 89%) worden voor alle typen evenementen geaccepteerd.

Meer betalen?
Men is slechts zeer beperkt bereid een hoger tarief voor het toegangskaartje te betalen als er minder mensen worden toegelaten. Een verhoging van 6% (sport), 10% (entertainment) of 12% (zakelijk) wordt als acceptabel genoemd. Tegelijkertijd geeft 25% tot 29% (sport), 20% tot 33% (entertainment) en 12% tot 14% (zakelijk) minder bezoekers als reden aan om niet meer te komen.

Inzicht in het verval
Links en rechts vonden (met name voor de invoering van de strengere regelgeving in oktober uiteraard) wel wat evenementen plaats, maar dat was natuurlijk maar een fractie van wat er normaal gesproken geproduceerd wordt. Sterker nog, veel organisatoren, producenten en leveranciers deden dingen ‘om eindelijk weer eens bezig te zijn’ en of er aan het eind van de rit dan nog wat overblijft zagen ze dan wel weer. Om inzicht te krijgen in hoe groot het verval in de evenementenbranche is, hebben we Roy van den Broek gevraagd in de cijfers van zijn (verhuursoftware)bedrijf Rentman te duiken. Belangrijk daarbij is te vermelden dat hij niet naar individuele accounts op gebruikers kan kijken, maar alleen zicht heeft op gemiddelden. “We hebben geen inzicht in wat bijvoorbeeld een bepaald account aan omzet of projecten doet en daar willen we vooral ook ver van wegblijven”, geeft hij aan. Van den Broek heeft gekeken naar het aantal offertes, facturen en pakbonnen dat gecreëerd wordt, naar de activiteit in het systeem en het aantal geplande medewerkers. Meetpunten die een goede indicatie geven van de daadwerkelijke drukte binnen een bedrijf. “Worden er pakbonnen gemaakt, dan gaat er immers vandaag materiaal de deur uit. Offertes geven een indicatie van het vertrouwen in de toekomst op dat moment en wanneer facturen gegenereerd worden, betekent dat daadwerkelijke omzet”, legt Van den Broek uit.



Tijdlijn
Alle informatie vanuit Rentman is afkomstig van meer dan 4000 accounts uit de eventsector. Het gaat daarbij om gemiddelden over alle landen, tenzij anders vermeld. De tweede lockdown is nog niet meegenomen in de data, daarvoor is het op het moment van schrijven immers nog te vroeg. Van den Broek schetst een globale tijdlijn van maart tot en met juli. “In maart gebeurde nog zo’n 67% van wat er normaal gebeurt”, vertelt hij. “Wel was er een duidelijk verschil per land. Sommige landen, zoals Italië, zagen we plotsklaps geen pakbonnen en geplande crew meer uitvoeren. In Nederland kwam dat later. Opvallend is dat in landen waarbij de lockdown begon het aantal offertes nog wel doorliep. Mensen dachten dat het een tijdelijk probleem was en hadden nog vertrouwen in de nabije toekomst.” In april volgde vervolgens een flinke drop. “Gemiddeld draaiden onze klanten maar 15 tot 20% van alle output-drivers (crew gepland, offertes, pakbonnen,…). Het was geen complete stop, maar wel een enorm diep dal. Mei was vervolgens 5 procent beter dan april. Zelf werden wij als bedrijf wel hard geraakt, aangezien veel bedrijven hun account besloten te downgraden of pauzeren.” In juni en juli namen de activiteit en het vertrouwen weer significant toe. Er was 30% meer activiteit dan in april en mei, maar in juni werd nog altijd niet meer gefactureerd. Van den Broek: “Vanaf juli zien we ook het aantal facturen weer toenemen. Voor de tweede lockdown zijn we terug op 65% tot 70% van gebruikelijk in deze tijd van het jaar. Let wel, het aantal facturen zegt nog niets over de totale omzet. Aangezien het aantal geplande medewerkers en freelancers nog ver achter ligt bij wat het ooit was, zal het hier gaan om kleinere projecten.”

Marktgeluiden
Uiteraard hoort Van den Broek ook vanuit de bedrijven veel verhalen. Daaruit blijkt in ieder geval dat zichtbaarheid van de industrie in alle landen een groot thema is. “Overal wordt nu werk gemaakt van de oprichting van bonden en verenigingen. We hebben bijvoorbeeld zelf in Zwitserland een rol kunnen spelen in het bij elkaar brengen van bedrijven”, vertelt hij. “We zijn een groot voorstander van lokale initiatieven als de VTTE (Vereniging Technische Toeleveranciers Evenementen, red.) want in een crisis als deze is zichtbaarheid in Den Haag belangrijker dan ooit. Je ziet dat Duitsland het beste georganiseerd was en ze daar ook meer voor elkaar hebben gekregen met een groter steunfonds en veel eerder uitzonderingen voor evenementen in het landelijke beleid. Duitsland is daardoor bij ons ook een markt die redelijk goed heeft doorgedraaid.” Ook in relatie tot Rentman ziet Van den Broek de nodige opvallende ontwikkelingen: “We zien veelal grotere bedrijven nu de tijd nemen om hun bedrijf te vernieuwen, inventaris te updaten en implementeren van nieuwe verhuursoftware is daar een onderdeel van. Daar waar voorheen de groei zat bij de wat kleinere bedrijven, zien we nu veel organisaties van meer dan  twintig medewerkers starten met onze software. Kleine bedrijven vernieuwen hun automatisering momenteel nauwelijks. Een reden voor deze ontwikkeling zou kunnen zijn dat kleine bedrijven relatief wendbaar zijn en door een korte implementatietijd niet vooruit hoeven te plannen bij de implementatie van modernere software. Het zou ook kunnen dat er nu weer een groter gat gaat ontstaan tussen bedrijven die geld hebben om door te blijven ontwikkelen en bedrijven die stil staan.” 

Sterker
“Bedrijven die nu investeren in streamingstudio’s en -techniek hebben in ieder geval weer omzet, zien we in onze statistieken. We kunnen alleen niet zeggen of dit significant of kostendekkend is”, geeft Van den Broek verder aan. “Wel zien we dat streaming en ‘remote’ bijwonen van events een blijvertje is. Investeren in streaming betaalt zich uiteindelijk ook terug na de crisis.” Daarnaast benadrukt hij het belang van goede mensen. “We zien in onze statistieken dat personeel vertrekt. Bij een herstart zullen freelancers moeilijker beschikbaar zijn en door faillissementen zal er naar verwachting veel goedkoop materiaal op de markt komen. Je onderscheidend vermogen zit dan echt in je personeel. Probeer nu je personeel dus vast te houden, bijvoorbeeld door mensen uit te lenen. Ik denk echt dat we hier als industrie uiteindelijk sterker uit gaan komen. Er was een overschot aan aanbod op de markt en doordat er nu best wel wat mensen afvloeien zullen tarieven hopelijk weer wat gezonder worden.”


Update
Sinds het ter perse gaan van dit artikel hebben de ontwikkelingen inderdaad niet stilgestaan. Medio november ging het kabinet onder voorwaarden akkoord met de doorontwikkeling en organisatie van pilot events onder de noemer Back to Live. Tijdens door Fieldlab Evenementen ontwikkelde events, die gericht zijn op het vergaren van kennis en data rondom evenementen in tijden van Corona, wordt onderzoek gedaan om toe te werken naar veilige en verantwoorde evenementen met een veel hogere bezoekerscapaciteit dan met de huidige anti-coronaregels. Voor deze pilots geldt wel dat het risiconiveau moet zijn gedaald naar waakzaam dan wel zorgelijk. De Alliantie van Evenementenbouwers en Eventplatform spreken vanwege deze gestelde voorwaarde van koudwatervrees en geven aan dat de evenementensector verder in het nauw wordt gedreven.

Ook is er inmiddels discussie ontstaan of popconcerten en festivals in 2021 alleen toegankelijk zouden moeten zijn voor mensen die een vaccin tegen corona hebben.


 

Tags: Evenementenbranche Corona-crisis coronaprotocol Fieldlabs Alliantie van Evenementenbouwers Eventplatform